Sohrab Sepehri

Son günlerde iki şey sürekli olarak beynimin kıvrımlarında misafir. Biri Sohrab Sepehri'nin bir şiiri, diğeri de Christina Pluhar& L'Arpeggiata'nın 2013 Mediterraneo albümünden Are Mou Rindineddha adlı parçası.

Özellikle Sohrab Sepehri'nin şiirindeki o ilk dizeler sürekli olarak yankılanıyor;

"Bana gelirseniz şayet
yavaş ve yeğni gelin

yalnızlığımın ince
porseleni
çatlamasın"

Bu nasıl naif bir anlatımdır, bir kaç dizede dünyayı içinde taşımanın en şık aktarımı...

Sohrab Sepehri İran'da "Yeni Şiir" akımının ünlü şairlerinden biri. Şiirde  daha özgür bir anlatımın tercih edilerek ölçü ya da ritme bağlı olmadan sözcüklerin doğal ritmiyle şekil bulduğu bir yazım tarzı.

1928 yılında Kaşhan'da dünyaya gelen şair aynı zamanda İran 'da modern resim anlayışıyla da tanınan bir ressam. 1980 yılında lösemi hastalığı nedeniyle aramızdan ayrılan sanatçı geride son derece önemli şiir kitaplarıyla resimlerini bıraktı.

Şiirleri Fransızca, İngilizce, İspanyolca, İtalyanca, İsveççe, Rusça ve Türkçe gibi birçok dile çevrildi.Türkçe'ye çevrilen eserleri arasında 1996 yılında YKY tarafından basılan ve çevirisini Cavit Mukaddes'in yaptığı şiir seçkisi Başlangıcın Sesi nin bulunduğunu söyleyebiliriz. Bir diğer Türkçe'ye çevrilen şiirleri de, 2011 yılında Balkon Sanat Yayınları'ndan çıkan Faysal Soysal çevirili Akdenizdeki Çöl'de yer almıştır.

Türkçeye çevrilen kitapları arasında Pan Yayıncılık ve Avesta Basın Yayın 'dan çıkan "Suyun Ayak Sesi" ,Epos Yayınlarından "Sekiz Kitaptan Seçmeler" kitapları da bulunmaktadır.

Yukarıda dizelerini alıntıladığım şiiri sayın Haşim Hüsrevşahi çevirisiyle kendisinin "Sardunyalar" adlı bloğunda rastladım. Bu şiiri Farsça fonetiğiyle dinlemenizi kesinlikle öneririm. Çok farklı bir melodiyi hissedeceksiniz sözcüklerin oluşturduğu. Videoyu hazırlayanların  " Yalnızlık Dizeleri" başlığıyla sundukları  ve devamında gelen şiir, şairin " Ayakkabılarım Nerede?" adlı şiiridir.  Bu anlamda beni yönlendiren ve bilgi veren sayın Haşim Hüsrevşahi'ye ayrıca teşekkürü bir borç bilirim.

Ama ben yine de kendi melodinizin oluşması için şiiri bütün olarak yazacağım;

Ayakkabılarım Nerede?

ayakkabılarım nerede?
kimdi çağırdı “Sohrab” diye
tanıdıktı o ses; yaprağın teniyle rüzgar gibi ses

annem uykudadır
ve “Menuçehr” ve “Pervane” ve belki de hepten bu şehir
Haziran gecesi, bir ağıt dinginliğiyle geçiyor saniyeler üstünden
ve serin bir meltem, uykumu yeşil battaniyenin kıyısından çalıyor

hicret kokusu gelmededir:
yastığım kırlangıç kanadı şarkılarıyla doludur
sabah olacak
ve bu su kasesine
gökyüzü hicret edecek

bu gece gitmeliyim.

ben ki kanatları en açık pencereden bu yöre insanlarıyla konuştum
zaman cinsinden bir söz duymadım
hiçbir göz sevdalıca yeryüzüne dalmadı hiç!
kimse vurulmadı bir bahçeyi görmekle
kimse bir kargayı bir tarlada ciddiye almadı hiç

yüreğim bir bulutça sıkılıyor
pencereden gördüğümde Huri’yi
-komşunun ergen kızını-
yeryüzünün en nadide karaağacı altında
fıkıh okuyorken

başka şeyler de var
doruk anları
örneğin bir kadın şair gördüm
öyle dalmıştı ki gökyüzüne
gökyüzü gözlerine tohum attı onun

ve bir gece
bir adam sordu bana
üzümün doğmasına kaç saat yol kaldı?

bu gece gitmeliyim!

bu gece
yalnızlık gömleğimin sığacağı kadar olan
bavulu almalıyım
ve bir semte gitmeliyim
hamasi ağaçlar bulunan semte…

bana hep seslenen sözcüksüz o genişliğe gitmeliyim

birisi yine seslendi: Sohrab!
ayakkabılarım nerede?


Sohrab Sepehri

Çeviri; Haşim Hüsrevşahi

Bu şiiri dağarcığıma katan blog  için bakınız; Sardunyalar

Ve sırada aklımdan hiç çıkmayan başka bir güzellik; Are Mou Rindineddha